Zorgplicht van de werkgever

De werkgever is aansprakelijk voor schade die zijn werknemer lijdt in de uitoefening van zijn werkzaamheden, tenzij de werkgever aantoont dat hij aan zijn wettelijke zorgplicht heeft voldaan of dat sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. Opzet of bewuste roekeloosheid wordt zelden aangenomen (zie de blog van 1 juli 2019).

De wettelijke zorgplicht van de werkgever houdt in dat hij verplicht is de werkplek en gereedschappen zodanig in te richten en te onderhouden, en voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werk schade lijdt.

In een zaak bij de rechtbank Noord-Holland, sector kanton, (ECLI:NL:RBNHO:2020:297) ging het om een werknemer die tijdens het afdalen van een ladder gevallen was en daarbij op zijn knie terecht was gekomen. De werkgever voerde aan dat er redelijkerwijs geen maatregelen te nemen zijn tegen het eenvoudig misstappen bij het afdalen van een ladder en dat er daarom geen sprake is van een schending van de zorgplicht.

Tussen partijen stond niet ter discussie dat de werknemer schade had geleden in de uitoefening van zijn werkzaamheden. De aansprakelijkheid van de werkgever is daarmee in beginsel gegeven. De werkgever diende vervolgens aan te tonen dat hij aan zijn zorgplicht had voldaan.

Op de vraag of aan werknemers instructies worden gegeven ten aanzien van het gebruik van ladders, had de werkgever ter zitting geantwoord dat hij het niet nodig vindt om een werknemer van 50 trapinstructies te geven. Naar het oordeel van de kantonrechter rust op de werkgever  wel degelijk een waarschuwings- en instructieplicht ten aanzien van het gebruik van een ladder. In de risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) van de werkgever zelf stond het vallen van een ladder namelijk als specifiek beroepsrisico benoemd, het zorgen voor goede veiligheidsinstructies en toezien op naleving daarvan als een door de werkgever te nemen maatregel omschreven, en bovendien (aantoonbaarheid van) instructie als specifiek verbeterpunt voor de werkgever opgenomen. De werkgever kon ook niet worden gevolgd in zijn stelling dat het gebruik van een ladder een alledaagse handeling is met een huis-, tuin- en keukenkarakter.

Daarbij moet blijkens de rechtspraak ook rekening worden gehouden met het ervaringsfeit dat het regelmatig verkeren in bepaalde werksituaties er toe kan leiden dat de werknemer minder voorzichtig zal worden dan ter voorkoming van ongevallen raadzaam is.

De kantonrechter oordeelde dat niet is gebleken dat de werkgever alle redelijkerwijs te nemen maatregelen heeft getroffen om het ongeval te voorkomen. De werkgever had eenvoudig instructies kunnen en moeten geven en hij heeft dit nagelaten. De werkgever heeft daarmee niet aan zijn zorgplicht voldaan en is aansprakelijk voor de door de werknemer geleden schade.